رگه شدن، رد دنده و پله کردن (۲)

قسمت دوم

در قسمت اول از این مجموعه، تمرکز اصلی بر روی تعریف صحیح و شناسایی مشکل چاپ و چگونگی وجود رد دنده صرف نظر از اینکه چاپ با چرخ‌دنده یا سروو موتور باشد بوده است. در این بخش بر مسئولیت اپراتور به این مسائل می‌پردازیم.

می‌توانیم راه‌های زیادی برای تعریف مشکلات سه‌گانه‌ی مورد بحث بیابیم. یکی از موارد مشترک بین آنها، حتی اگر ریشه‌ی مشکل از طراحی، لنگ زدن کلیشه، مشکلات مربوط به مواد اولیه یا تولید کلیشه باشد، این است که رگه شدن، رد دنده و پله کردن با کمترین یا بدون هیچ‌گونه اخطاری اتفاق میافتد. وقتی این نواقص ظاهر می‌شود اپراتور چاپ بدون کمک از تکنسین‌ها، گزینه‌های محدودی برای حل مشکل خواهد داشت. پس در این مقاله تمرکز بر بخشی از مکانیک چاپ است که اپراتور مسئول بررسی آنهاست.

مشکلات تراز مکانیکی

همانطور که مشخص است تقارن و تراز (بالانس) برای به حداقل رساندن یا از بین بردن تأثیرات ناخواسته در ماشین چاپ به یک اندازه مهم هستند، اما کنترل تقارن توسط اپراتور چاپ ساده‌تر است. سیلندرهای فشار، سیلندرهای کلیشه، رول‌های آنیلوکس، رول‌های موتور محرّک و رول‌های هرزگرد باید تراز و متقارن باشند. سیلندرهایی که حرکت همسانی در طول خود ندارند به راحتی قابل تشخیص هستند و باید بررسی و رفع مشکل شوند تا چاپ با حداقل اصطکاک یا لرزش به کار خود ادامه دهد. لرزش یکی از رایج‌ترین عوامل تشدیدکننده پله کردن و رگه شدن است.

تاثیرات رایج ارتعاش بر چاپ

• سایش بیش از حد کلیشه
• سایش بیش از حد یاتاقان
• سایش بیش از حد رول
• فشار ناهمسانِ چاپ
• نوسان ضربان‌دار در سایر قسمت‌های ماشین چاپ
• سایش دندانه‌های چرخ‌دنده‌ها
• پیچش یا تاب سیلندر

برای اندازه‌گیری یکنواخت انتقال مرکب، محل قرارگیری رول آنیلوکس و تیغه Doctor Balde باید با یکدیگر و همچنین با سیلندر چاپ تراز باشند. سیلندرهای فشار و سیلندرهای چاپ نامتوازن، معمولاً از طریق چشم یا چاپ غیرعادی روی جنس چاپی قابل تشخیص هستند. نوردهای ماشین می‌توانند باعث جابجایی یا کشیده شدن جنس به اطراف شوند. در موارد شدیدتر، نوردهای نامتوازن از طریق صدا قابل‌شناسایی هستند، اما معمولاً با اندازه‌گیری یا با استفاده از روش بصری پیدا می‌شوند.

کثیفی یا فرسودگی قطعات از دیگر موارد مشترک است که موجب پله کردن، رد دنده و رگه شدن می‌شوند و می‌توانند باعث ایجاد مشکلاتی در تنظیمات و تکرار چاپ شوند. فرسودگی کلیشه‌ها، یاتاقان‌های آنیلوکس و بوش‌ها غالباً تنظیم چاپ را چالش برانگیز یا حتی غیرممکن می‌کند. بنابراین کلیشه‌ها باید بیش از حد نیاز تحت فشار قرار بگیرند تا به شما کمک کنند که اثرات لنگ زدن سیلندر ناشی از بازی یاتاقان‌های فرسوده را از پنهان کنید یا به حداقل برسانید. این مسئله می‌تواند منجر به چاپ ترام‌های گیج و پله کردن شود. با بازرسی منظم، تمیز کردن و روغن‌کاری این قطعات می‌توان از این مشکلات جلوگیری کرد.

انحراف از مرکز (غلتک‌ و سیلندر چاپ)

در مکانیک به میزان انحراف از یک خط مستقیم یا سطح تراز، هنگام اعمال نیرو انحراف می‌گویند. انحراف یکی از اصلی‌ترین دلایل پله کردن و لنگ زدن سیلندر است. متغیرهای مختلفی در افزایش انحراف سیلندر چاپ دخیل هستند، برخی از آنها را می‌توان به کمک اپراتور چاپ کنترل کرد یا دست کم به حداقل رساند.

دلایل بالقوه افزایش انحراف رول یا سیلندر:

• وزن سیلندر (وزن بیشتر = انحراف بیشتر)
• کشش جنس چاپی (کشش بالاتر = انحراف بیشتر)
• اعمال فشار (افزایش فشار = انحراف بیشتر)
• عدم تعادل سیلندر (عدم تعادل بیشتر = انحراف بیشتر)
• طول سیلندر (طول بیشتر = انحراف بیشتر)
• موادی که برای ساخت سیلندر یا رول استفاده می شوند.

اثر راه‌راه که در چاپ نهایی، قابل‌مشاهده است نیز یک مشکل رایج در مورد ماشین‌آلات چاپ فلکسو است، به ویژه هنگام کار با ماشین‌آلات چاپ دنده‌ای قدیمی یا حتی ماشین‌های اسلیوی خیلی جدید که با سرعت بالا کار می‌کنند. با افزایش سرعت چاپ، انتقال مرکب به مخزن مرکب ماشین چاپ نیز افزایش می‌یابد تا از کمبود مرکب جلوگیری شود. فشار بیش از حد در مخزن مرکب، همراه با فشار نامناسب تیغه به آنیلوکس می‌تواند منجر به ضربان در مجموعه‌ی انتقال مرکب شود. همانطور که فشار و زاویه مناسب تیغه مهم است، جنس و ضخامت تیغه Doctor Blade دارای اهمیت است. فشار یا زاویه نامناسب “تیغه Doctor Blade” معمولاً منجر به کاهش سرعت چاپ، افزایش ضایعات و سایش بیش‌ازحد تیغه‌ها و End Sealهای آن می‌شود. با این حال، حتی اگر فرآیند مخزن مرکب به درستی تنظیم شود و جریان انتقال مرکب بهینه شود، اثر راه‌راه می‌تواند ادامه دار باشد چرا که لرزش در چرخ دنده‌های فرسوده، بوش یا یاتاقان وجود دارد.

مشکلات می توانند قبل از شروع چاپ آغاز شوند

چند مرحله قبل از چاپ وجود دارد که فرصت‌هایی را برای شناسایی علل احتمالی پله کردن، رد دنده و رگه شدن فراهم می‌کند. گاهی می‌توان قبل از چاپ، عناصر طراحی که در پله کردن و رگه شدن مؤثر هستند را تشخیص داد همانطور که مشکلات سیلندر چاپ را می‌توان در بخش‌های آماده‌سازی یا نصب و ربط تشخیص داد. حتی عملکرد صحیح کلیشه فتوپلیمر می‌تواند نقشی اساسی در به حداقل رساندن این مشکل داشته باشد.

فرض کنید تمام جنبه‌های مکانیکی و عملیاتی بهینه هستند، اما مشکلات سه‌گانه همچنان وجود دارد … چرا ؟ طراحی عامل مهمی در به حداقل رساندن مشکل مورد نظر است. همان‌طور که قبلاً اشاره شد، مشکل به احتمال زیاد در آبجکت‌های ترامه و تصاویر چاپی ظاهر می‌شود. هنگامی که یک کلیشه به یک سیلندر چاپ مانت می‌شود، به احتمال زیاد تمام تعادلی که سیلندر قبل از نصب کلیشه داشت از بین میرود. دلیل این امر کاملاً واضح است، کلیشه‌ها دارای نواحی برجسته و فرو رفته در سطح هستند و سیلندر چاپ را در حالت “عدم تعادل” قرار می‌دهند. وقتی سیلندر چاپ تولید می‌شود، به صورت ذاتی بالانس است و هنگام چرخش، لرزشی نخواهد داشت، بر خلاف آن، مانند چرخ‌های خودرویی که بالانس شده‌اند. این تعادل با قرار دادن وزنه در دو طرف سیلندر عمود بر محور چرخش از بین خواهد رفت.

“تعادل”، فرآیند توزیع جرم در یک رول یا سیلندر به منظور از بین بردن ارتعاش در یاتاقان‌ها است.

تعادل متحرّک نتیجه نیروی گریز از مرکز در هنگام چرخش سیلندر است. مقدار نیروی گریز از مرکز تولید شده توسط یک وضعیت نامتعادل تابعی از سرعت چرخش است، و این یکی از دلایلی است که امروزه ما شاهد افزایش این مشکلات چاپی در چاپخانه هستیم. ارتعاش یا عدم تعادل با افزایش سرعت، بیشتر می‌شود، به عبارت دیگر هرچه تصاویر روی کلیشه و اطراف آن یکنواخت‌تر و یکدست‌تر باشند، باعث به حداقل رساندن لرزش و کنترل ارتعاش سیلندر می‌شود. این امر ممکن است با بهینه‌سازی در طراحی خطوط و تصاویر تحقق یابد. در برخی موارد، تغییر تعداد تصاویر در اطراف سیلندر چاپ می‌تواند اثر این عدم تعادل را به حداقل برساند. متأسفانه، به دلیل نیازهای شغلی، گاهی اوقات نمی‌توان کاری کرد که این اثر به حداقل برسد.

مراقب .T.I.R باشید

در صنعت فلکسو .T.I.R مخفف total indicated run-out یا total indicated reading به معنی مجموع خوانده‌شده و تمام‌شده یا مجموع نشان داده شده است. .T.I.R تفاوت طول شعاع غلتک است که از مرکز به سطح خارج اندازه گیری می شود. (یک غلتک کاملاً گرد بین شعاع‌های مختلف “صفر” اختلاف دارد، زیرا شعاع‌های یک دایره بدون در نظر گرفتن مکان اندازه گیری آنها همیشه برابر هستند). این مبحث مربوط به سیلندرهای فشار، آنیلوکس‌ها و سیلندرهای چاپی برای توانایی دستیابی به فشار یکنواخت است. اگر .T.I.R زیاد است، چاپ بازی ‌می‌کند یا تحت فشار زیاد قرار می‌گیرد. بسیاری از مشکلات ناشی از .T.I.R ممکن است به دلیل یاتاقان‌ها یا بوش‌های فرسوده، یا انتقال نیروی ضعیف باشد. یک سیلندر لَنگ، سبب مشکلاتی مانند عدم رجیستری می‌شود در حالی که .T.I.R سبب اثر پله‌ای به دلیل لرزش می‌گردد. بهترین زمان برای حل مشکل .T.I.R قبل از چسباندن کلیشه است.

هنگامی‌که سیلندر یا اسلیو چاپ در دستگاهِ Mounting (کلیشه چسبانی) قرار می‌گیرد، .T.I.R با یک نشانگر عقربه‌دار به نام ساعت اندیکاتور کنترل می‌شود. این کار ‌می‌تواند باعث صرفه‌جویی در زمان چسباندن دوباره کلیشه یا پِرت بیشتر و ضایعات باشد. اپراتور کلیشه چسبان می‌تواند گام مهمی در جلوگیری از میزان پله کردن، رد دنده و رگه شدن بردارد و آن استفاده از چسب پایه‌ی مناسب است. همچنین او می‌تواند تکه کلیشه‌های بدون چاپ (فرو رفته) در نواحی خام سیلندر بچسباند تا تعادل بهتری در چاپ ایجاد شود (منظور از خام! نواحی بدون طرح و بدون کلیشه است). اساساً هدف از این کار، جلوگیری از خلأهای سطح سیلندر تا حد ممکن است.

در بخش ۳ چه خواهید دانست…

بیشتر مطالب قسمت دوم از این مجموعه بر روی لرزش و بالانس متمرکز شده بود. برای کنترل مشکل باید بتوانیم آن را به طور دقیق اندازه‌گیری کنیم. قسمت سوم در واقع بخش “نتیجه‌گیری” این مجموعه مقالات خواهد بود، که در مورد پله کردن، رد دنده و رگه شدن – شناسایی علت – و به حداقل رساندن هزینه می‌باشد. در قسمت سوم، تمرکز بر روی دستگاه‌های اندازه‌گیری و نحوه استفاده از این ابزارها و مهارت‌ها برای شناسایی سریع، تفکیک و انجام اقدامات اصلاحی جهت به حداقل رساندن یا از بین بردن مشکل خواهد بود.